Mã hóa dữ liệu ở dạng lưu trữ

[dangquangminh]

🔥 Bạn có biết? Dữ liệu tĩnh đang là mục tiêu hàng đầu của các cuộc tấn công đánh cắp dữ liệu!
Không giống như dữ liệu truyền qua mạng – vốn dễ phát hiện khi bị rò rỉ – dữ liệu tĩnh nằm yên trên ổ cứng, NAS, băng từ hay đám mây nhưng lại ẩn chứa thông tin cực kỳ nhạy cảm: hợp đồng, hồ sơ khách hàng, thông tin tài chính...
Vậy làm sao để bảo vệ “kho báu” này khỏi những ánh mắt tò mò?

---

💾 Dữ liệu tĩnh là gì?

Dữ liệu tĩnh (Data-at-Rest) là dữ liệu đã được lưu trữ và không thay đổi liên tục. Ví dụ:

• File Word/Excel trên laptop cá nhân
• Dữ liệu công ty lưu trên NAS hoặc SAN
• Backup trên tape hoặc cloud
• Hệ thống lưu trữ tài liệu trên AWS S3 hoặc Google Cloud

Việc bảo vệ dữ liệu tĩnh không chỉ là khuyến nghị, mà là yêu cầu bắt buộc trong nhiều tiêu chuẩn bảo mật như ISO 27001, HIPAA, GDPR...

---

🔐 Ba kỹ thuật mã hóa để bảo vệ dữ liệu tĩnh:

1. Mã hóa toàn bộ đĩa (Full Disk Encryption - FDE)

Đây là kiểu "khoá toàn bộ két sắt". Bạn đăng nhập → dữ liệu tự giải mã; bạn đăng xuất → dữ liệu lại được mã hóa.
✔️ Tích hợp sẵn trong BitLocker (Windows) và dm-crypt (Linux).
❌ Không phân biệt được quyền truy cập từng file → ai có quyền đăng nhập đều đọc được hết.
⚠️ Hiệu suất có thể giảm nhẹ nếu không có phần cứng hỗ trợ (AES-NI).
2. Mã hóa tệp (File Encryption)

Linh hoạt hơn FDE. Bạn chọn chính xác file hay thư mục nào cần mã hóa, ai có thể giải mã.
✔️ Phù hợp cho môi trường nhiều người dùng, chia sẻ dữ liệu có kiểm soát.
⚠️ Trước đây từng lo ngại về hiệu suất, nhưng với CPU mới (Intel, AMD, ARM), điều này không còn là vấn đề.
Ví dụ thực tế: Một nhóm DevOps chỉ chia sẻ file Terraform chứa token API với 2 thành viên dùng khóa riêng – phần còn lại của project không mã hóa để vẫn CI/CD bình thường.
3. Mã hóa băng từ (Tape Encryption)

Dành cho hệ thống backup quy mô lớn.
✔️ Mã hóa cấp phần cứng → tốc độ cao, ít hao tài nguyên CPU.
✔️ Cực kỳ hữu ích trong môi trường doanh nghiệp lớn, tổ chức tài chính.

---

💡 HSM – vũ khí tối thượng trong bảo vệ khóa mã hóa

Bạn mã hóa thì cần quản lý khóa mã hóa, đúng không?
HSM (Hardware Security Module) là thiết bị chuyên dụng dùng để:

• Lưu trữ khóa mã hóa an toàn
• Thực hiện mã hóa bằng phần cứng, tăng tốc độ và giảm rủi ro rò rỉ khóa

Case study thú vị: Một số ví lạnh tiền điện tử như Ledger hoặc Trezor chính là một loại HSM di động – không bao giờ lộ private key ra khỏi thiết bị.

---

🎯 Tổng kết nhanh cho DevOps/DevNet:

• FDE: dùng khi bạn cần mã hóa toàn hệ thống đơn giản, ít phức tạp phân quyền.
• File Encryption: dùng khi bạn cần chia sẻ có kiểm soát, ví dụ: chia sẻ playbook Ansible chứa thông tin nhạy cảm.
• Tape Encryption: dùng khi bạn backup dữ liệu với dung lượng lớn.

Mỗi kỹ thuật đều có chỗ đứng riêng – chọn đúng mới bảo mật mà không ảnh hưởng vận hành.

---

Bạn đã áp dụng kỹ thuật nào để bảo vệ dữ liệu tĩnh trong môi trường của mình?
Cùng chia sẻ kinh nghiệm và bài học trong phần bình luận nhé!