Tweet
🎧 Hiểu về CODEC trong VoIP – Chìa khóa cho chất lượng thoại và tối ưu băng thông 🌐
Khi triển khai VoIP, một trong những quyết định quan trọng nhất là chọn loại codec. Codec (viết tắt của “Coder-Decoder”) là cơ chế mã hóa và giải mã giọng nói từ dạng analog sang số (và ngược lại). Nhưng không chỉ có vậy, codec còn nén dữ liệu thoại, giúp tiết kiệm băng thông – yếu tố sống còn trong truyền thoại qua mạng IP.
🧠 Cơ chế hoạt động của Codec
Codec thực hiện 4 bước sau để biến giọng nói analog thành gói dữ liệu IP:
- Sampling (Lấy mẫu) – thường 8000 mẫu/giây.
- Quantization (Lượng tử hóa) – chuyển mức tín hiệu analog thành số.
- Encoding (Mã hóa) – biến các mẫu thành bit nhị phân.
- Compression (Nén) – giảm băng thông cần thiết.
🎯 So sánh các codec phổ biến nhất
| G.711 | 64 Kbps | PCM (Pulse Code Modulation) | ~0ms | Chất lượng cao như PSTN | Cần băng thông lớn |
| G.729 | 8 Kbps | CS-ACELP | ~0.015s | Tiết kiệm băng thông, dùng cho WAN | Giảm nhẹ chất lượng |
| G.723.1 | 5.3–6.3 Kbps | ACELP hoặc MP-MLQ | ~0.035s | Rất tiết kiệm băng thông | Độ trễ cao hơn, chất lượng thấp |
| G.726 | 16–32 Kbps | ADPCM | ~0.01s | Thay thế cho G.711 trong một số hệ thống | Chất lượng trung bình |
| G.728 | 16 Kbps | LDCELP | ~0.003s | Độ trễ thấp, thích hợp cho hội nghị | Chất lượng thấp hơn G.711VnPro-ONTVietnamese |
💡 Ví dụ thực tế
- Với một cuộc gọi nội bộ trong doanh nghiệp dùng mạng LAN gigabit, bạn có thể dùng G.711 để có chất lượng thoại tốt nhất.
- Với cuộc gọi ra ngoài qua WAN, để tiết kiệm băng thông bạn nên dùng G.729 hoặc G.723.1.
📊 Tính toán băng thông với codec
Ví dụ: codec G.729, sample 20ms, header IP/UDP/RTP là 40 byte
→ Tổng băng thông ≈ 26.400 bps/cuộc gọi nếu không dùng CRTP (nén header)VnPro-ONTVietnamese.
Nếu kích hoạt VAD (Voice Activity Detection) để bỏ qua khoảng lặng trong cuộc gọi, có thể giảm tới 35% băng thôngVnPro-ONTVietnamese.
🧩 Tips thực chiến
- G.711: dùng khi băng thông không giới hạn (nội bộ).
- G.729: chọn khi cần tiết kiệm băng thông (qua WAN).
- G.723.1: chỉ dùng khi cực kỳ hạn chế về băng thông.
- Nên bật VAD và CRTP để tối ưu thêm.
🎓 “Một kỹ sư mạng giỏi không chỉ cấu hình được, mà còn biết cách tối ưu hiệu quả truyền tải giọng nói.”