Iia-iap - tâm điểm bắt đầu của kiểm toán

[HoangNhi]

IIA-IAP (Internal Audit Practitioner) – chứng chỉ nền tảng do The IIA (Institute of Internal Auditors) cấp, dành cho những người mới bắt đầu sự nghiệp kiểm toán nội bộ.
Tâm điểm của chủ đề hôm nay là một trong những môn thi đang có nhu cầu đăng ký thi rất cao ở thời điểm hiện tại. Chúng ta cùng điểm qua những thông tin chi tiết về chứng chỉ này.
TỔNG QUAN VỀ IIA-IAP

Tiêu chí	Thông tin
Tên chứng chỉ	Internal Audit Practitioner (IAP)
Cấp bởi	The IIA (Institute of Internal Auditors – Hoa Kỳ)
Mục tiêu	Chứng chỉ nhập môn dành cho người mới vào nghề kiểm toán nội bộ, hoặc chuẩn bị thi CIA
Yêu cầu đầu vào	Không yêu cầu bằng cấp hoặc kinh nghiệm (khác với CIA)
Thời hạn chứng chỉ	3 năm kể từ ngày cấp
Ngôn ngữ thi	Tiếng Anh (một số quốc gia có bản dịch, nhưng tiếng Anh là phổ biến) hiện tại ở Việt Nam thí sinh thi môn IIA-IAP đã có ngôn ngữ Tiếng Việt

CẤU TRÚC ĐỀ THI IIA-IAP

Thông tin	Chi tiết
Hình thức thi	Thi trắc nghiệm trên máy tính
Số câu hỏi	100 câu hỏi trắc nghiệm (không có điểm âm)
Thời gian làm bài	120 phút
Điểm đạt	Khoảng 600/750 (chính xác điểm đạt không được IIA công khai rõ ràng, nhưng thường là ~80%)
Địa điểm thi	Trung tâm Pearson VUE hoặc thi từ xa (online proctored).

Một trong những địa điểm thi tại trung tâm thảo thí uy tín tại TP Hồ Chí Minh:
VIET Professional Co., Ltd (VnPro) – TP. Hồ Chí Minh

• [*=1]Địa chỉ: 276-278 Ung Văn Khiêm, Phường 25, Quận Bình Thạnh, TP. Hồ Chí Minh

Mục tiêu chứng chỉ:

• Dành cho người mới bắt đầu sự nghiệp kiểm toán nội bộ
• Là bước đệm cho chứng chỉ CIA (Certified Internal Auditor)

CÁC CHỦ ĐỀ TRONG ĐỀ THI

Chủ đề	Tỷ lệ (%)
1. Internal Audit Basics	20%
2. Internal Control and Risk Concepts	25%
3. Tools and Techniques	25%
4. Conducting Internal Audit Engagements	30%

➤ Mô tả ngắn:

1. Internal Audit Basics
   • Vai trò, mục tiêu và nguyên tắc đạo đức nghề kiểm toán nội bộ
   • Chuẩn mực nghề nghiệp IIA – IPPF
2. Internal Control and Risk Concepts
   • Khung kiểm soát nội bộ (COSO)
   • Các loại rủi ro và cách đánh giá rủi ro
3. Tools and Techniques
   • Kỹ thuật thu thập bằng chứng
   • Giao tiếp trong kiểm toán
   • Kỹ thuật đánh giá kiểm soát
4. Conducting Internal Audit Engagements
   • Lập kế hoạch, thực hiện, báo cáo, giám sát
   • Tương tác với khách hàng và đơn vị được kiểm toán

Lệ phí thi IIA-IAP
Chi phí thi có thể thay đổi tùy thuộc vào việc bạn là hội viên IIA (The Institute of Internal Auditors) hay không. Dưới đây là mức phí ước tính (tham khảo từ IIA Global, tính đến năm 2024):

Loại phí	Hội viên IIA	Không là hội viên
Phí nộp đơn (Application Fee)	$75	$100
Phí thi (Exam Registration Fee)	$150	$200

Tổng chi phí:

• Hội viên IIA: khoảng $225
• Không hội viên: khoảng $300

LỢI ÍCH CỦA CHỨNG CHỈ IIA-IAP

• Tăng uy tín khi bắt đầu sự nghiệp kiểm toán nội bộ
• Là bước đệm để thi CIA (Certified Internal Auditor)
• Dễ tiếp cận hơn vì không yêu cầu kinh nghiệm
• Có thể dùng để nâng cao hồ sơ xin việc, đặc biệt ở các công ty đa quốc gia

THỜI HẠN VÀ CHÍNH SÁCH LIÊN QUAN

• Thời hạn hoàn thành bài thi: Sau khi được chấp nhận đơn đăng ký, bạn có 180 ngày để đặt lịch và hoàn thành kỳ thi.
• Gia hạn: Có thể yêu cầu gia hạn thêm nếu cần, nhưng sẽ tốn thêm phí.
• Hủy hoặc đổi lịch thi: Phải thực hiện ít nhất 48 giờ trước giờ thi, nếu không bạn có thể bị mất toàn bộ lệ phí.

GỢI Ý ĐỂ TIẾP KIỆM CHI PHÍ

• Cân nhắc trở thành hội viên IIA địa phương nếu bạn dự định thi nhiều chứng chỉ IIA (ví dụ: CIA, CRMA…), vì hội viên thường được giảm nhiều lệ phí.
• Tìm hiểu về các chương trình học bổng hoặc hỗ trợ tài chính từ IIA tại quốc gia bạn sinh sống.

Sau những thông tin chi tiết về môn thi này, chúng ta hãy cùng bước tiếp vào phần kế hoạch ôn luyện cho chứng chỉ này.
Lộ trình ôn tập đề xuất (4–6 tuần)
🔹Tuần 1: Làm quen và xây nền

• Nắm vững Chuẩn mực nghề nghiệp của IIA (IPPF):
  • Nguyên tắc đạo đức
  • Các định nghĩa quan trọng
  • Chuẩn mực thực hành
• Tài liệu tham khảo:
  • IIA IPPF Framework
  • Internal Audit Basics (từ sách IAP hoặc CIA Part 1)

🔹Tuần 2: Kiểm soát nội bộ & quản trị rủi ro

• Học về COSO (5 thành phần kiểm soát nội bộ)
• Risk Management Process
• Cách đánh giá và báo cáo rủi ro

🔹Tuần 3: Công cụ & kỹ thuật kiểm toán

• Kỹ thuật lấy mẫu
• Phỏng vấn, khảo sát, kiểm tra tài liệu
• Quy trình kiểm tra (audit procedures)

🔹Tuần 4: Quy trình thực hiện kiểm toán nội bộ

• Giai đoạn: Lập kế hoạch → Thực hiện → Báo cáo → Giám sát
• Luyện tập cách đọc yêu cầu và chọn phương án đúng

🔹Tuần 5–6: Ôn tập và luyện đề

• Làm đề thi thử (mock test) nhiều lần để kiểm tra tốc độ
• Ghi chú những lỗi sai và ôn lại kỹ phần đó
• Tăng cường luyện tập tình huống thực tế (tình huống nghiệp vụ)

Tài liệu học nên dùng

Tài liệu	Ghi chú
IIA Learning System – IAP	Tài liệu chính thức
Gleim CIA Part 1	Có thể dùng để hỗ trợ
Mock test từ IIA hoặc bên thứ ba	Luyện đề hiệu quả
IPPF Standards (free)	Có thể tải miễn phí từ IIA.org

Mẹo giúp thi đỗ IIA-IAP

• Tập trung vào câu hỏi tình huống thực tế – thường xuất hiện nhiều.
• Đừng học thuộc, hãy hiểu bản chất: đặc biệt là chuẩn mực và risk.
• Thường xuyên ôn lại các khái niệm IPPF và COSO – chiếm phần lớn câu hỏi.
• Thi thử ít nhất 2–3 lần trước kỳ thi thật.

Tổng kết lại, mình mong rằng những thông tin bên trên bài viết này có thể giúp ích cho các bạn đang có nhu cầu tìm hiểu và chinh phục chứng chỉ này. Chúc các bạn có một kỳ thi thành công tốt đẹp!